iêm bàng quang xuất huyết là tình trạng nhiễm trùng tiết niệu nguy hiểm. Người bệnh có thể nhận biết viêm bàng quang xuất huyết qua dấu hiệu lâm sàng rõ nhất là đi tiểu ra máu do tổn thương và chảy máu ở bàng quang gây ra. Bệnh có thể xảy ra ở bất kỳ đối tượng và độ tuổi nào. Tuy nhiên, nhóm phụ nữ và người đang hóa trị, xạ trị được xác nhận là nhóm cơ nguy cơ cao mắc viêm bàng quang xuất huyết.

1. Viêm bàng quang xuất huyết là gì?

Viêm bàng quang xuất huyết là người bệnh sẽ xuất hiện thêm tình trạng tiểu ra máu. Bệnh có thể điều trị khỏi hoàn toàn bằng cách lấy máu bên trong bàng quang kết hợp với uống thuốc. Tuy nhiên, viêm bàng quang xuất huyết cũng có thể tiến triển thành bệnh mạn tính đối với những người đang được hóa trị, xạ trị hoặc có hệ miễn dịch yếu.

Bên cạnh đó viêm bàng quang là tình trạng viêm lan tỏa của bàng quang dẫn đến chảy máu. Đây là một loại bệnh tiết niệu nguy hiểm, nguy cơ gây ra những biến chứng sức khỏe khác.

Bàng quang có chức năng chứa nước tiểu trước khi đào thải ra khỏi cơ thể. Viêm bàng quang xảy ra khi đường tiết niệu bị nhiễm trùng hoặc do ảnh hưởng từ điều trị bệnh khác. Lớp niêm mạc và dưới niêm mạc của bàng quang sẽ bị bào mòn. Vi khuẩn và các chất độc tấn công, làm tổn thương biểu mô chuyển tiếp của bàng quang, gây ra những triệu chứng như cơn đau thắt vùng chậu, hạ sườn và những tình trạng tiểu dắt, tiểu gấp, đau buốt khi đi tiểu.

Viêm bàng quang xuất huyết là tình trạng nhiễm trùng tiết niệu nguy hiểm

2. Nguyên nhân viêm bàng quang xuất huyết

Viêm bàng quang xuất huyết có thể do nhiễm trùng đường tiết niệu hoặc không.  Tuy nhiên, hiện tượng viêm bàng quang xuất huyết xuất hiện vi khuẩn hoặc chất độc gây hại bên trong bàng quang. Đây được xem là nguyên nhân chính gây tổn thương bàng quang, dẫn đến tình trạng xuất huyết.

2.1. Do hoạt động hóa trị

Người thực hiện hóa trị có thể bị viêm bàng quang xuất huyết cao hơn những người khác. Đối với việc làm hóa trị, cyclophosphamide và ifosfamide là hai loại thuốc thường được dùng để tiêu diệt các tế bào ung thư. Tuy nhiên bạn cần lưu ý rằng, hai loại thuốc này có khả năng phân hủy thành chất độc acrolein.

Vì thế, khi chất acrolein dẫn đến bàng quang, lớp niêm mạc và thành bàng quang có thể bị tổn thương và nhiễm trùng nặng. Từ đó, dẫn đến việc chảy máu bàng quang và viêm bàng quang xuất huyết.

Cần lưu ý, việc hóa trị cũng làm người bệnh tăng nguy cơ mắc viêm bàng quang xuất huyết mạn tính cao hơn người khác.

2.2. Do hoạt động xạ trị

Xạ trị là một trong những nguyên nhân gây viêm bàng quang xuất huyết và viêm bàng quang xuất huyết mạn tính do suy yếu chức năng niêm mạc.  Người thực hiện xạ trị phải tiếp xúc với chùm tia phóng xạ ion hóa, đây là tác nhân gây vỡ mạch máu của lớp niêm mạc bàng quang. Những tác động của xạ trị lên niêm mạc có thể kéo dài từ vài tháng đến vài năm. Người bệnh sẽ có nguy cơ bị vi khuẩn xâm nhập vào bàng quang gây ra viêm bàng quang xuất huyết.

2.3. Do nhiễm trùng

Nhiễm trùng là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây viêm bàng quang xuất huyết, phổ biến nhất là nhiễm trùng đường tiết niệu. Phụ nữ có khả năng bị viêm bàng quang xuất huyết do nhiễm trùng nhiều hơn nam giới bởi cấu trúc niệu đạo của phụ nữ ngắn hơn nam giới.

Escherichia coli là loại vi khuẩn gây ra 80% ca viêm bàng quang xuất huyết, bên cạnh đó proteus mirabilis tụ cầu vàng, lậu cầu, trực khuẩn mủ xanh cũng là những vi khuẩn khiến bạn gặp vấn đề về bàng quang.

Điều trị viêm bàng quang xuất huyết do nguyên nhân nhiễm trùng nhẹ sẽ có kết quả tốt hơn so với do nguyên nhân hóa trị và xạ trị. Người bệnh được xác định viêm bàng quang xuất huyết do nhiễm trùng không nên quá lo lắng mà nên thận trọng làm theo đúng chỉ định điều trị từ bác sĩ.

Vi khuẩn Escherichia coli là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây viêm bàng quang xuất huyết

3. Triệu chứng bệnh viêm bàng quang xuất huyết

Triệu chứng của viêm bàng quang xuất huyết rõ ràng nhất là đi tiểu ra máu. Có 4 loại viêm bàng quang xuất huyết tương ứng với độ nghiêm trọng của bệnh. Dựa vào lượng máu trong nước tiểu, người bệnh có thể tự đánh giá tình trạng tiết niệu của mình trước khi đi đến thăm khám với bác sĩ để có thể cung cấp cho bác sĩ thông tin chính xác.

4 loại viêm bàng quang xuất huyết gồm:

• Loại I: Chảy máu vi thể, không thể nhìn thấy máu lẫn trong nước tiểu bằng mắt thường.
• Loại II: Có thể nhìn thấy hiện tượng máu lẫn trong nước tiểu bằng mắt thường.
• Loại III: Máu trong nước tiểu là những cục máu đông li ti.
• Loại IV: Cục máu đông to đủ để ngăn chặn nước tiểu thoát ra khỏi cơ thể.

Ngoài ra, bạn cũng có thể biết được mình mắc viêm bàng quang xuất huyết thông qua những dấu hiệu lâm sàng như:

• Đau ở vùng chậu, xương mu, hạ sườn.
• Đau, nóng rát khi đi tiểu.
• Tần suất và nhu cầu đi tiểu tăng cao bất thường.
• Thường gặp tình trạng tiểu gấp, tiểu són.
• Nước tiểu màu đậm, có mùi hôi, nồng.

Những triệu chứng trên giống với viêm bàng quang cấp tính tuy nhiên cường độ đau ở người bệnh viêm bàng quang xuất huyết sẽ nặng hơn do tình trạng nhiễm trùng nặng như viêm và chảy máu ở bàng quang.

Viêm bàng quang xuất huyết gây đau, nóng rát ở vùng xương chậu, hạ sườn

4. Viêm bàng quang xuất huyết có nguy hiểm không?

Viêm bàng quang xuất huyết là một bệnh nhiễm trùng nặng, không chỉ gây ra những cảm giác khó chịu và bất tiện cho người bệnh mà còn có những biến chứng liên quan đến thận.

Cách điều trị viêm bàng quang xuất huyết, đặc biệt là do nhiễm trùng không quá phức tạp và có thể khỏi hoàn toàn. Tuy nhiên, nếu bệnh không được điều trị kịp thời hoặc bệnh tái lại nhiều lần sẽ dẫn đến những biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng nặng nề đến sức khỏe và hệ miễn dịch của người bệnh.

Một số những biến chứng của viêm bàng quang xuất huyết mà người bệnh cần lưu ý và ngăn ngừa:

• Mất máu, thiếu máu: Nếu bàng quang không được cầm máu và điều trị kịp thời, tình trạng chảy máu bàng quang sẽ kéo dài liên tục và khiến cho người bệnh thiếu máu.
• Nhiễm trùng thận và suy thận: Vi khuẩn ở bên trong bàng quang có thể nhiễm trùng ngược lên thận và gây tổn thương cho thận, tăng nguy cơ mắc suy thận cao ở người bệnh.
• Ung thư bàng quang: Viêm bàng quang xuất huyết kéo dài hoặc tái lại nhiều lần là một trong những tác nhân khiến người bệnh đối mặt với khả năng ung thư bàng quang.
• Vô sinh: Biến chứng này xuất hiện khi viêm bàng quang xuất huyết có thể gây ra nhiễm trùng lây cho cơ quan sinh dục, cản trở đường xuất tinh đối với nam giới. Các tình trạng này đều là nguyên nhân hàng đầu cho vô sinh.

5. Chẩn đoán viêm bàng quang xuất huyết

5.1. Chẩn đoán lâm sàng

Với bất kỳ người bệnh đến khám viêm bàng quang xuất huyết, bác sĩ sẽ thực hiện hỏi và thu thập những triệu chứng hiện tại cùng với bệnh sử. Đây là bước để bác sĩ có thể nắm được tình trạng sức khỏe của bạn, loại trừ những nguy cơ từ những bệnh khác như sỏi bàng quang, u bàng quang. Hơn nữa, dựa vào thông tin bệnh sử, bác sĩ cũng có thể xác định được nguyên nhân nhiễm bệnh của bạn, từ đó chỉ định thực hiện phương pháp xét nghiệm cận lâm sàng phù hợp.

5.2. Chẩn đoán cận lâm sàng

Chẩn đoán cận lâm sàng đối với viêm bàng quang xuất huyết là những hoạt động xét nghiệm hoặc nội soi, cung cấp cho bác sĩ về tình trạng viêm, chảy máu của bàng quang và các vi khuẩn trong máu, nước tiểu.

Những phương pháp chẩn đoán cận lâm sàng mà người bệnh viêm bàng quang xuất huyết cần thực hiện:

• Xét nghiệm máu: Dựa trên các chỉ số xét nghiệm máu, bác sĩ có thể chẩn đoán được tình trạng nhiễm trùng máu của người bệnh. Bên cạnh đó, bác sĩ cũng có thể biết được bạn có đang bị thiếu máu hoặc rối loạn chảy máu do viêm bàng quang xuất huyết gây ra hay không.
• Xét nghiệm nước tiểu: Bác sĩ sẽ quan sát số lượng bạch cầu và hồng cầu trong nước tiểu. Người bệnh viêm bàng quang xuất huyết có số lượng bạch cầu trong nước tiểu trên 104 bạch cầu/ml. Một dấu hiệu cận lâm sàng khác ở người viêm bàng quang xuất huyết là không có protein trong nước tiểu.
• Chụp MRI hoặc siêu âm: Với phương pháp này, bác sĩ có thể quan sát được hình thái bàng quang, đặc biệt là độ dày của thành bàng quang để đưa ra kết luận.
• Nội soi bàng quang: Người bệnh sẽ được đưa một ống nội soi vào bên trong bàng quang thông qua ngã niệu đạo. Bác sĩ có thể quan sát được tình trạng tổn thương của bàng quang, bao gồm các vết lở loét, viêm và tình trạng chảy máu.

6. Điều trị viêm bàng quang xuất huyết

6.1. Dùng thuốc kháng sinh và thuốc giảm đau

• Viêm bàng quang xuất huyết do nhiễm trùng có thể điều trị bằng thuốc kháng sinh. Trường hợp người bệnh có triệu chứng bệnh không quá nghiêm trọng cũng sẽ được bác sĩ chỉ định phương pháp điều trị này.
• Các loại thuốc kháng sinh, thường được biết đến như amoxicillin, ciprofloxacin và nitrofurantoin là những loại thuốc dùng để ức chế sự phát triển của vi khuẩn bên trong bàng quang. Một số trường hợp cần thiết, bác sĩ cũng sẽ kê thuốc giảm đau cho người bệnh nhằm làm thuyên giảm các cơn đau.
• Cần lưu ý khi thực hiện điều trị viêm bàng quang xuất huyết bằng thuốc kháng sinh và thuốc giảm đau cần làm đúng theo liều lượng được bác sĩ chỉ định. Người bệnh không được tự ý ngừng điều trị khi các triệu chứng thuyên giảm hoặc biến mất. Việc sử dụng kháng sinh không đúng liệu trình sẽ ảnh hưởng xấu đến hệ miễn dịch cơ thể, đồng thời làm giảm áp ứng thuốc trong những lần điều trị sau này.

Viêm bàng quang xuất huyết do nhiễm trùng có thể điều trị bằng thuốc kháng sinh

6.2. Phẫu thuật

• Người bị viêm bàng quang xuất huyết nếu có tình trạng chảy máu nhiều hoặc kích thước máu đông lớn, làm tắc nghẽn bàng quang, bác sĩ sẽ thực hiện lấy máu đông bằng ống thông chuyên dụng.
• Mặt khác, việc điều trị chảy máu trong bàng quang cũng có thể cầm máu bằng dòng điện hoặc tia laser fulguration. Để thực hiện phương pháp này, bác sĩ sẽ dùng máy nội soi bàng quang đưa vào bên trong bàng quang của người bệnh để xác định được vị trí chảy máu cần xử lý trước khi thực hiện cầm máu.
• Phương pháp phẫu thuật cắt bỏ bàng quang hoặc cắt u nang là phương pháp điều trị cuối cùng. Áp dụng cho những ca bệnh nghiêm trọng, có cường độ cơn đau cao, bàng quang chảy máu nhiều nhưng người bệnh không đáp ứng hoặc đáp ứng kém với các phương pháp điều trị khác.

7. Các biện pháp hỗ trợ điều trị và ngăn ngừa tái phát

Viêm bàng quang xuất huyết có khả năng tái phát và tiến triển thành mạn tính nếu người bệnh không chú ý đến sức khỏe, lối sống và vệ sinh của mình. Nhằm hỗ trợ người bệnh viêm bàng quang xuất huyết rút ngắn thời gian điều trị, ngăn ngừa tái phát, Thư viện Y học Quốc gia Mỹ đã đưa ra khuyến cáo những hoạt động cần thực hiện giúp người bệnh kiểm soát tốt sức khỏe tiết niệu của mình. Những hoạt động hỗ trợ điều trị và ngăn ngừa tái phát viêm bàng quang gồm:

• Uống nhiều nước.
• Không nhịn tiểu hoặc nhịn tiểu quá lâu.
• Hạn chế thực phẩm có lượng kali cao như cà phê.
• Tập vật lý trị liệu cho bàng quang để cải thiện chức năng.

Viêm bàng quang xuất huyết là bệnh nhiễm trùng tiết niệu nghiêm trọng có thể xảy ra ở bất kỳ đối tượng nào. Bệnh có nguy cơ cao ở những nhóm người thực hiện hóa trị và xạ trị. Viêm bàng quang xuất huyết có thể điều trị dứt điểm nếu được phát hiện và can thiệp sớm.

Bài viết tham khảo: SKĐS, webmd.com, mayoclinic.org