Thoái hoá cột sống cổ là căn bệnh ngày càng phổ biến trong cuộc sống hiện tại. Việc chủ quan và không điều trị kịp thời sẽ gây các biến chứng đến vùng đốt sống cổ như hạn chế vận động, thoát vị đĩa đệm, rối loạn tiề đình,…

1. Thoái hoá đốt sống cổ là gì?

Thoái hoá đốt sống cổ là quá trình thoái hoá của các đĩa đệm đốt sống, tổ chức sụn, các tế bào tổ chức tại đốt sống. Thoái hoá đốt sống cổ sẽ gây các hiện tượng đặc xương dưới sụn, gai xương, hẹp khe khớp và viêm các tổ chức xung quanh. Chính các hiện tượng trên làm xuất hiện triệu chứng đau, hạn chế vận động đốt sống cổ.

Thoái hoá đốt sống cổ là hậu quả của quá trình lão hoá mang tính chất quy luật của tự nhiên khi con người đến một độ tuổi nhất định (thường từ 45 tuổi). Tuy nhiên, với cuộc sống hiện tại quá trình lão hoá không chỉ phụ thuộc vào tuổi tác, mà còn do nhiều nguyên nhân khác như làm việc sai tư thế, thói quen sinh hoạt không khoa học, ăn uống thiếu chất.

Theo góc nhìn Đông y, thoái hoá cột sống cổ thuộc vào chứng tý. Nguyên nhân chủ yếu do khí huyết bất túc (dinh dưỡng không đầy đủ), nội thương (bệnh lâu ngày ảnh hưởng xương tủy), chấn thương.

Thoái hóa đốt sống cổ có nguy cơ gây rối loạn tiền đình

2. Các biểu hiện của thoái hoá đốt sống cổ

Thoái hóa đốt sống cổ có các biểu hiện như sau:

• Đau có tính chất cơ học (đau tăng khi vận động, giảm khi nghỉ ngơi).
• Đau nhức tê mỏi tại vùng đốt sống cổ sau đó lan xuống bả vai, cánh tay.
• Co cứng các cơ tại vùng cổ.
• Hạn chế vận động vùng cột sống cổ.
• Đau tăng khi thay đổi thời tiết, nhiễm lạnh, ẩm thấp.
• Cột sống có thể gù vẹo, biến dạng.

Ngoài ra, khi chụp X-quang thấy hình ảnh hẹp khe khớp, đặc xương dưới sụn, gai đốt sống cổ. Xét nghiệm máu không có bất thường.

Phương pháp điều trị thoái hóa đốt sống cổ bằng bấm huyệt

3. Thoái hóa đốt sống cổ có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm

• Mất ngủ: Bệnh nhân bị đau nhiều cả khi nghỉ ngơi, dẫn tới mất ngủ, mệt mỏi kéo dài, thậm chí gây tăng huyết áp và tăng nguy cơ đột quỵ;
• Thoát vị đĩa đệm: Khi các dây thần kinh chèn ép tới rễ thần kinh sẽ gây tê liệt ở 1 hoặc 2 bên cánh tay. Dần dần, những phần bị thoái hóa có thể tiến triển thành thoát vị đĩa đệm, mất khả năng kiểm soát vận động, thậm chí bị teo cơ, bại liệt,… nếu không có biện pháp can thiệp, điều trị kịp thời;
• Gây nên hội chứng tăng – giảm huyết áp: Bệnh có thể khiến huyết áp giảm xuống hoặc tăng cao, thường là tăng huyết áp;
• Rối loạn tiền đình: Người bị thoái hóa cột sống cổ thường bị hạn chế lượng máu và oxy lưu thông tới não, dễ dẫn tới tình trạng rối loạn tiền đình;
• Thiếu máu não: Quá trình thoái hóa cột sống cổ có thể chèn ép động mạch, cản trở quá trình lưu thông máu tới các tế bào thần kinh – thiếu máu não. Tình trạng này gây ra một số triệu chứng như khó phát âm, yếu liệt tay chân, tê nửa người, chóng mặt, hoa mắt, suy giảm trí nhớ, méo miệng thậm chí dẫn tới ngất xỉu, đột quỵ hoặc xuất huyết não,…
• Gai cột sống cổ: Thoái hóa cột sống cổ làm bề mặt sụn ở cột sống mỏng dần, xương dưới sụn bị biến đổi hình dạng, dễ hình thành và phát triển các gai xương. Khi bệnh nhân cử động, các gai xương sẽ cọ xát vào cơ, gân, dây chằng hoặc chèn ép các dây thần kinh gây đau nhức;
• Hội chứng cổ – tim: Đốt sống cổ bị thoái hóa, lệch khỏi vị trí ban đầu khiến cấu trúc cột sống cổ bị thay đổi, chèn ép dây thần kinh chi phối tim, gây đau tim, rối loạn nhịp tim;
• Bại liệt nửa người: Khi hệ thống dây thần kinh bị chèn ép quá lâu thì áp lực của cột sống sẽ làm ứ trệ khí huyết, các dây thần kinh dần mất đi chức năng vận động, lan từ các chi tới nửa người, dẫn tới bại liệt.

Thoái hóa cột sống cổ có thể dẫn đến bại liệt nửa người

4. Điều trị và phòng ngừa

Nguyên tắc điều trị thoái hóa đốt sống cổ, khi còn ở mức độ nhẹ, cần nghỉ ngơi, thư giãn, kết hợp vật lý trị liệu pháp an toàn (tránh vật lý trị liệu thô bạo làm cho bệnh thêm nặng). Ngoài ra có thể dùng thuốc giảm đau, giãn cơ (uống, dán, thoa ngoài da), thuốc tăng cường thần kinh hoặc vitamin nhóm B hoặc châm cứu giảm đau (với bác sĩ có kinh nghiệm). Việc điều trị bằng phương pháp gì, thuốc gì cần có ý kiến của bác sĩ khám bệnh, tốt nhất là bác sĩ chuyên khoa thần kinh, chuyên khoa khớp, người bệnh không nên tự mua thuốc để điều trị. Không nên vặn, lắc, xoay cổ khi đốt sống cổ đã bị thoái hóa, đặc biệt là khi đã bị thoát vị đĩa đệm. Cần gối đầu với gối có độ cao vừa phải, thật thoải mái (không cao, không thấp quá. mềm mại). Khi ngủ nên có thay đổi tư thế và thỉnh thoảng chuyển mình để cho máu được lưu thông.

Trong cuộc sống hàng ngày tránh lao động nặng quá mức cần thiết, hạn chế đứng, ngồi quá lâu (giữa giờ nên có giải lao để vận động cơ thể). Khi nghi ngờ hoặc có dấu hiệu thoái hóa đốt sống cổ cần đi khám bệnh càng sớm càng tốt để có hướng khắc phục và chữa trị kịp thời không nên chủ quan tránh để biến chứng xảy ra ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống, lao động, sức khỏe và tuổi thọ.

Nên có chế độ ăn giàu canxi (tôm, cua, ốc, uống sữa có can xi…) để tránh loãng xương, tránh thoái hóa khớp và nên ăn nhiều rau, trái cây để bồi phụ các loại vi chất cần thiết, trong đó có các vitamin nhóm B. Nên vận động cơ thể nhẹ nhàng, đều đặn, đúng phương pháp để lưu thông khí huyết.

Bài viết tham khảo nguồn: SKĐS, webmd.com, mayoclinic.org