Tình trạng sâu răng ở trẻ em do rất nhiều nguyên nhân gây ra như chế độ ăn, thói quen sinh hoạt xấu, tình trạng thiếu fluoride. Trẻ bị sâu răng có thể gặp rất nhiều phiền toái trong sinh hoạt cũng như các vấn đề sức khỏe.

1. Nguyên nhân gây sâu răng ở trẻ em

1.1. Thói quen ăn nhiều đồ ngọt

Nguyên nhân gây sâu răng ở trẻ em phần lớn là do thói quen ăn uống. Hàm lượng đường cao trong những thực phẩm mà trẻ ăn gây ảnh hưởng đến răng của trẻ. Trẻ em thường thích ăn đồ ngọt, sôcôla, kem và các loại thực phẩm chứa nhiều đường nên chúng rất dễ bị sâu răng.

Ngoài ra, việc trẻ uống nước trái cây, nước ngọt, sữa… cũng có thể gây sâu răng. Răng của những đứa trẻ thường xuyên tiêu thụ những loại đồ uống này sẽ bị đường và các phẩm màu có trong nước uống bao bọc lại, gia tăng nguy cơ làm tổn thương men răng, dẫn đến nhiễm trùng.

1.2. Tình trạng sức khỏe

Những bé gặp phải một số tình trạng sức khỏe nhất định cũng có thể làm tăng nguy cơ sâu răng. Nếu con bạn bị dị ứng mãn tính, bé có thể phải thở bằng miệng dẫn đến khô miệng. Khô miệng là một trong những nguy cơ làm gia tăng tình trạng sâu răng.

1.3. Thói quen bú bình vào ban đêm

Những bé có thói quen bú bình vào ban đêm rất dễ bị sâu răng. Nguyên do là sữa có chứa đường và có thể bám trên răng hàng giờ, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn phát triển.

1.4. Thiếu fluoride

Fluoride là một khoáng chất tự nhiên có mặt trong nhiều loại thực phẩm và nước, có tác dụng bảo vệ răng, giúp phục hồi tổn thương răng trong giai đoạn đầu. Khoáng chất này được bổ sung vào nước máy, kem đánh răng và nước súc miệng. Những trẻ sử dụng nước không có bổ sung fluoride, dùng kem đánh răng không chứa fluoride thường có nguy cơ sâu răng hơn những trẻ khác.

2. Các dấu hiệu sâu răng ở trẻ em

• Răng bé bị ê buốt hoặc đau.
• Hơi thở bé có mùi hôi kéo dài.
• Nhìn bằng mắt thường có thể thấy răng bị sâu, đó là có 1 đốm màu trắng ngà hay chấm đen ở trên răng.

Dù dấu hiệu nào thì bố mẹ cũng nên đưa bé đến gặp nha sĩ sớm.

3. Tác hại của sâu răng ở trẻ em

• Sâu răng ở trẻ em gây tổn thương đến tủy răng. Nếu không điều trị tủy răng kịp thời có thể gây viêm tủy và có thể dẫn đến hoại tử tủy, gây áp-xe răng (mủ trong răng).
• Sâu răng ở trẻ em còn là nguyên nhân gây viêm hạch, viêm tủy xương, viêm mô tế bào, viêm xoang hàm.
• Trẻ em bị nhiễm khuẩn răng sữa, nếu không được điều trị đúng và kịp thời sẽ ảnh hưởng đến quá trình mọc răng vĩnh viễn.

4. Điều trị sâu răng ở trẻ em

4.1. Điều trị bằng fluoride

Phương pháp này giúp phục hồi các tổn thương của men răng, giai đoạn đầu của sâu răng. Nếu quan sát kỹ, bạn có thể thấy các đốm xuất hiện trên răng của con trong giai đoạn này. Bác sĩ có thể tiến hành bôi fluoride dưới dạng gel, bọt… lên răng bé để che phủ các lỗ sâu nhỏ và cung cấp các khoáng chất cần thiết cho răng. Ngoài ra, bé có thể được chỉ định dùng kem đánh răng có chứa fluor để sửa chữa các tổn thương trên bề mặt răng và khôi phục bề mặt răng.

4.2. Trám răng

Nếu răng con đã hình thành các lỗ sâu lớn nhưng chưa gây ảnh hưởng đến tủy răng, nha sĩ sẽ tiến hành trám răng cho trẻ để bảo vệ phần răng còn lại. Lỗ sâu trên răng sẽ được làm sạch rồi trám lại bằng amalgam nha khoa hoặc nhựa sứ.

4.3. Gắn mão răng

Để cứu những chiếc răng đã bị sâu nghiêm trọng không thể trám được, các nha sĩ thường chỉ định gắn mão răng. Mão là một vỏ bọc được tùy chỉnh theo hình dáng của răng nhằm bảo vệ và phục hồi vỏ tự nhiên của răng. Trong phương pháp điều trị này, nha sĩ sẽ mài để loại bỏ phần răng bị hư, trám lại và mài mặt nhai cùng mặt bên để lấy chỗ gắn mão. Sau đó sẽ tiến hành lấy dấu răng bằng cao hoặc bột để phục hình mão. Sau đó, mão sẽ được chụp lên răng để bảo vệ khỏi bị hư hại thêm nữa.

4.4. Lấy tủy và trám răng

Tình trạng sâu răng nghiêm trọng có thể dẫn đến viêm tủy răng, gây hư hại tủy răng khiến trẻ có thể phải nhổ bỏ răng để ngăn ngừa nhiễm trùng lây lan. Các nha sĩ có thể giảm thiểu nguy cơ phải nhổ bỏ răng bằng cách điều trị tủy. Phần tủy bị nhiễm trùng sẽ được loại bỏ, lỗ trống được làm sạch và trám lại. Ngoài ra, tùy vào tình trạng tổn thương của răng mà nha sĩ có thể cân nhắc bọc mão răng để bảo vệ răng cho con.

4.5. Nhổ răng

Nếu răng bị hư hại nhiều và không thể phục hồi do nhiễm trùng thì phải được nhổ để tránh lây lan cho các răng bên cạnh. Nếu việc mất răng gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến thẩm mỹ, gây khó khăn cho bé trong chuyện ăn uống, bác sĩ có thể xem xét đến việc cấy ghép hoặc làm cầu răng.

Sâu răng ở trẻ em là vấn đề răng miệng thường gặp

5. Phòng ngừa sâu răng ở trẻ em

• Bố mẹ nên tạo cho bé thói quen chăm sóc răng miệng đúng cách ngay từ khi mọc răng sữa. Đó là, chải răng 2 lần/ngày, mỗi lần ít nhất 2 phút.
• Vệ sinh răng miệng đúng cách từ lúc trẻ mọc răng sữa đóng vai trò quan trọng và ảnh hưởng đến việc mọc răng vĩnh viễn của trẻ. Vi khuẩn có thể di chuyển từ răng sữa đến răng vĩnh viễn khi đang chuẩn bị mọc bên dưới, cũng như có thể truyền từ cha mẹ sang trẻ. Do đó, cha mẹ cần đánh răng cho bé ngay từ khi bé mọc chiếc răng đầu tiên, để phòng ngừa sâu răng ở trẻ em sau này.
• Lựa chọn và cho bé sử dụng bàn chải đánh răng vừa vặn, thoải mái để có thể chải được mọi bề mặt của răng. Khi trẻ đã có thể tự chải răng, bố mẹ vẫn cần phải duy trì và giám sát thói quen đánh răng của bé cho đến khi bé khoảng 7 tuổi.
• Lựa chọn và sử dụng loại kem đánh răng có lượng fluoride phù hợp với trẻ.
• Kết hợp sử dụng chỉ nha khoa để giúp ngăn chặn việc hình thành mảng bám ở các kẽ răng, giúp phòng ngừa sâu răng ở trẻ em.
• Tập cho bé thói quen uống nước sau mỗi bữa ăn.
• Kết hợp giữa vệ sinh răng miệng đúng cách và chế độ dinh dưỡng hợp lý. Hạn chế cho bé ăn uống các loại thực phẩm có chứa nhiều đường, tinh bột vì đây là những loại thức ăn tạo điều kiện để vi khuẩn phát triển và gây ra nhiều mảng bám hơn.
• Cho bé làm quen và duy trì những loại thực phẩm giàu dinh dưỡng, tốt cho sức khỏe răng miệng như rau củ và trái cây, vì chúng có thể chuyển đổi nước bọt của bé thành chất khoáng, giúp hạn chế tình trạng mảng bám trên răng, phòng ngừa sâu răng ở trẻ em.

Cha mẹ nên hướng dẫn cách vệ sinh răng miệng cho trẻ để giúp trẻ có sức khỏe răng miệng tốt

6. Mẹo giữ vệ sinh răng miệng cho trẻ

Để có hàm răng khỏe, bạn nên tập cho con có thói quen thực hiện những mẹo dưới đây:

• Chọn bàn chải thích hợp
• Đánh răng ngày 2 lần (sáng và tối)
• Sau khi đánh răng, cần vệ sinh bàn chải đúng cách
• Sử dụng dụng cụ cạo lưỡi để giữ cho lưỡi của bạn sạch sẽ
• Thay bàn chải đánh răng mới sau mỗi 3 tháng sử dụng
• Sử dụng nước súc miệng hoặc nước muối để súc miệng thường xuyên
• Dùng chỉ nha khoa để làm sạch kẽ răng thay vì dùng tăm, tăm có thể làm tổn thương men răng
• Dạy trẻ không ăn chung đồ ăn, dùng chung bát đĩa với bất kỳ ai khác
• Hạn chế đến mức tối đa việc ăn các thực phẩm có chứa nhiều đường
• Hạn chế ăn vặt và súc miệng sau khi ăn, đồng thời cần tránh ăn vặt đêm muộn sau khi đã đánh răng
• Đưa trẻ đi khám răng mỗi 3 tháng 1 lần.

Tóm lại: Các tổn thương sâu răng sớm nếu thực hiện tốt việc tăng cường quá trình tái khoáng thì các tổn thương có thể tự phục hồi.

Các trường hợp đã hình thành lỗ sâu: Nếu hàn phục hồi tốt đúng quy trình thì hoàn toàn có thể phục hồi được mô cứng của răng ngăn ngừa được các biến chứng.

Để phòng bệnh sâu răng, ngăn ngừa biến chứng viêm tủy răng, viêm quanh cuống răng, cần áp dụng các biện pháp cơ học kiểm soát mảng bám răng như chải răng với kem Fluor và chỉ tơ nha khoa. Đối với các trường hợp có nguy cơ sâu răng cao thì áp dụng các chế phẩm có độ tập trung Fluor cao do thầy thuốc thực hiện. Cha mẹ cần chú ý đến chế độ ăn uống có tác dụng dự phòng sâu răng. Khám và kiểm tra răng miệng định kỳ để phát hiện và điều trị sớm.