Bệnh dạ dày ngày càng trở nên phổ biến và ảnh hưởng đến người trẻ tuổi cũng như người lớn. Nguyên nhân chính bao gồm áp lực cuộc sống, lối sống không lành mạnh và chế độ ăn uống không tốt. Viêm loét dạ dày tá tràng và trào ngược dạ dày thực quản là những bệnh thường gặp và cần được chú ý và điều trị kịp thời.

1. Tìm hiểu về dạ dày

Dạ dày còn gọi là bao tử - một bộ phận thuộc hệ tiêu hóa. Nó là 1 túi đựng thức ăn được nối với tá tràng. Một dạ dày bình thường sẽ chứa được khoảng 1-1,5 lít dung lượng đồ ăn uống.

1.1. Cấu tạo chính của dạ dày:

Dạ dày có cấu tạo gồm 2 bộ phận hang vị và thân dạ dày.  Bề ngoài dạ dày có cấu tạo 4 lớp là: thanh mạc, lớp cơ, hạ niêm mạc và niêm mạc.

1.2. Chức năng của dạ dày

Các chức năng chính của dạ dày bao gồm: vận động, nhu động, bài tiết và tiêu hóa.

Chức năng vận động dựa vào sự co thường xuyên ở lớp cơ dạ dày. Khi chứa đầy thì trương lực dạ dày bị giảm còn khi dạ dày rỗng hoặc vơi thì trương lực lại tăng cao.

Sự nhu động của dạ dày xảy ra khi thức ăn xuống dạ dày khoảng 5-10p. Thức ăn càng xuống đến gần tâm vị thì sự nhu động càng tăng. Kết quả là co bóp nhào trộn, nghiền nhỏ thức ăn với dịch vị và đưa thức ăn xuống ruột.

Một ngày dạ dày có thể bài tiết 1,5l dịch vị protein, albumin, globuin miễn dịch và các axit amin cũng như các enzym như: Pepsinozen, pepsin, glucid, glycoprotein…

Chức năng tiêu hóa có tác dụng điều chỉnh đóng hoặc mở môn vị giúp kích thích bài tiết dịch hoạt hóa các men tiêu hóa. Khi đó dạ dày sẽ sản xuất secretin để kích thích bài tiết dịch tụy.

1.3. Bệnh đau dạ dày là gì?

Đây là một bệnh lý về đường tiêu hóa rất phổ biến hiện nay. Đau dạ dày có rất nhiều triệu chứng và cách nhận biết thông qua vị trị đau bụng hoặc biểu hiện bênh ngoài của cơ thể người bệnh. Hầu hết người bệnh đều có một số dấu hiệu như ợ chua, đầy bụng, ợ hơi, đau thượng vị…đây đều là triệu chứng phổ biến nhất của bệnh đau dạ dày.

2. Các bệnh thường gặp nhất ở dạ dày

2.1. Bệnh viêm loét dạ dày – tá tràng

Bệnh loét dạ dày và tá tràng là một tình trạng tổn thương và viêm niêm mạc trong các cơ quan này. Bệnh thường do lớp niêm mạc bị tổn thương, dẫn đến việc bào mòn và lộ ra các lớp dưới của thành dạ dày hoặc tá tràng. Tùy vào vị trí viêm mà bệnh sẽ được xác định cụ thể với nhiều tên gọi khác như viêm dạ dày, viêm loét tá tràng, loét hang vị.

Nguyên nhân chính dẫn đến bệnh là do vi khuẩn Hp, thói quen uống nhiều bia rượu, tác dụng phụ của thuốc và chế độ ăn uống không hợp lý, cùng với stress kéo dài. Vùng loét gây đau đớn, khó chịu và kèm theo các triệu chứng như ợ hơi, ợ chua, chán ăn, buồn nôn, và người xanh xao.

Để ngăn ngừa và điều trị bệnh hiệu quả, hãy thay đổi thói quen sinh hoạt, duy trì chế độ ăn uống lành mạnh và thăm khám y tế định kỳ. Nếu có triệu chứng bất thường, hãy tìm đến bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời.

Viêm loét dạ dày là tình trạng phổ biến nhất trong số các bệnh thường gặp về dạ dày

2.2. Bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD)

Một trong các bệnh thường gặp về dạ dày là bệnh trào ngược dạ dày thực quản. GERD là tình trạng khi thức ăn và dịch vị trong dạ dày bị trào ngược lên thực quản. Triệu chứng bao gồm buồn nôn, ợ chua, đắng miệng và nóng rát thực quản. GERD không ảnh hưởng trực tiếp tới tính mạng, nhưng có thể làm giảm chất lượng cuộc sống và gây khó chịu. Nếu để lâu dài không điều trị, có thể dẫn đến tổn thương mãn tính và ung thư dạ dày thực quản.

2.3. Xuất huyết dạ dày

Nếu viêm loét dạ dày không được điều trị kịp thời, có thể dẫn đến vết loét trở nên nghiêm trọng và gây ra biến chứng xuất huyết dạ dày. Điều này làm dạ dày bị chảy máu, có thể gây nguy hiểm đến tính mạng nếu mất máu quá nhiều. Triệu chứng thường gặp là nôn máu, phân đen, đau vùng thượng vị, da xanh xao và các dấu hiệu khác.

2.4. Bệnh viêm hang vị

Viêm hang vị là tình trạng viêm lớp niêm mạc ở vùng gần cuối dạ dày, gây ra đau đớn cho người bệnh. Thường xuất hiện ở độ tuổi trên 35 và có thể gặp ở nhiều đối tượng. Nếu không được chăm sóc và điều trị kịp thời, bệnh có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm như xuất huyết dạ dày và thậm chí ung thư dạ dày.

2.5. Nhiễm vi khuẩn HP

Vi khuẩn HP (Helicobacter pylori) có khả năng cư trú ở lớp màng nhầy của niêm mạc dạ dày và tá tràng. Khi môi trường dạ dày thiếu cân bằng pH và sức đề kháng của cơ thể suy yếu, vi khuẩn này có thể tấn công niêm mạc dạ dày và gây tổn thương viêm. So với các bệnh thường gặp về dạ dày thì bệnh này thường diễn ra âm thầm, không có triệu chứng rõ ràng, do đó việc xét nghiệm là phương pháp thường dùng để nhận định sự tồn tại của vi khuẩn HP trong dạ dày.

Trong số những người bị viêm loét dạ dày thì tỉ lệ do vi khuẩn Helicobacter pylori gây ra tới 70 – 90%. Vi khuẩn thường lây truyền qua đồ đựng thực phẩm, bàn chải đánh răng và hôn. Ăn thực phẩm không sạch cũng là một trong những nguyên nhân lây nhiễm vi khuẩn này.

2.6. Bệnh ung thư dạ dày

Ung thư dạ dày giai đoạn đầu thường không có triệu chứng rõ ràng, điều này làm cho việc phát hiện bệnh trở nên khó khăn và khi phát hiện thì thường đã ở giai đoạn muộn. Việc có tiền sử bệnh về dạ dày cần chú ý và thực hiện khám sức khỏe định kỳ để phát hiện bệnh sớm, từ đó tăng cơ hội điều trị hiệu quả. Các dấu hiệu điển hình của ung thư dạ dày như:

• Giảm cân bất thường
• Chán ăn
• Đau bụng
• Nôn ra máu
• Đi ngoài phân đen.

Những triệu chứng này thường tương đồng với các bệnh lý dạ dày khác, làm cho người bệnh dễ chủ quan và chỉ tìm đến bác sĩ khi bệnh đã tiến triển nặng.

Các bệnh thường gặp về dạ dày không điều trị có thể gây ung thư dạ dày

2.7. Hội chứng Zollinger – Ellison

Hội chứng Zollinger-Ellison là một tình trạng khi hệ tiêu hóa xuất hiện một hoặc nhiều khối u gastrin. Những khối u này xuất phát từ tụy và tá tràng chủ yếu (>80%), có thể xuất hiện ở các vị trí khác như túi mật, ruột, gan. Đây là một bệnh lý ít phổ biến, thường gặp nhiều hơn ở nam giới và độ tuổi từ 20 đến 50. Những khối u này có khả năng tiết ra nhiều hormon kích thích tiết axit ở dạ dày gọi là gastrin, làm cho niêm mạc dạ dày bị tổn thương.

2.8. Khó tiêu

Có thể nhận biết mình có chứng khó tiêu khi cảm thấy khó chịu và no căng ở bụng trong hoặc sau bữa ăn. Có thể xuất hiện cảm giác đau hoặc nóng rát ở phần trên của dạ dày. Chứng khó tiêu thực chất là một dấu hiệu của vấn đề sức khỏe, như viêm loét, trào ngược dạ dày hoặc bệnh túi mật, chứ không phải một bệnh lý cụ thể. Vì vậy, phương pháp chữa trị chứng khó tiêu sẽ tùy thuộc vào nguyên nhân được bác sĩ xác định.

2.9. Giãn tĩnh mạch dạ dày

Ở những người mắc bệnh gan mạn nặng, như xơ gan nặng, có thể xuất hiện sưng tĩnh mạch ở dạ dày do áp lực tăng trong hệ thống tĩnh mạch gan. Những tĩnh mạch này có nguy cơ vỡ cao gây chảy máu từ rỉ rả đến ồ ạt, đe dọa tính mạng.

2.10. Liệt dạ dày

Liệt dạ dày xảy ra khi quá trình làm trống dạ dày bị trì trệ. Bệnh đái tháo đường làm tổn thương thần kinh hoặc một số tình trạng khác có thể làm giảm sức co bóp bình thường của cơ dạ dày. Buồn nôn và nôn mửa là các triệu chứng thường gặp trong trường hợp này.

3. Tác động của các bệnh dạ dày đến sức khỏe

Dạ dày đóng vai trò quan trọng trong quá trình tiếp nhận và nhào trộn thức ăn với dịch vị, giúp hấp thụ dưỡng chất cho cơ thể. Khi mắc phải các bệnh liên quan đến dạ dày, bạn có thể gặp các triệu chứng như:

• Buồn nôn, ợ hơi và tình trạng đầy hơi: Những triệu chứng này thường xuất hiện khi niêm mạc dạ dày bị tổn thương hoặc viêm loét. Điều này khiến người bệnh cảm thấy khó chịu và gặp nhiều khó khăn trong cuộc sống và sinh hoạt hàng ngày.
• Cảm giác chán ăn và ăn không ngon miệng: Bệnh lý dạ dày có thể làm giảm cảm giác thèm ăn và làm cho người bệnh cảm thấy chán ăn. Tình trạng này khiến cơ thể thiếu hụt dinh dưỡng, dẫn đến mệt mỏi, da xanh xao và sụt cân nhanh chóng.
• Tiến triển thành ung thư: Nếu không điều trị kịp thời và để bệnh lâu ngày, các triệu chứng bệnh dạ dày có thể trở nên nghiêm trọng và tiến triển thành ung thư. Điều này đe dọa tính mạng và đòi hỏi phải can thiệp điều trị nghiêm túc.

Buồn nôn, ợ hơi, chán ăn, là những triệu chứng bệnh lý dạ dày phổ biến

Nếu không được điều trị kịp thời, các triệu chứng này có thể trở nên nghiêm trọng và gây nguy hiểm cho sức khỏe, thậm chí có thể tiến triển thành ung thư dạ dày. Để duy trì sức khỏe tốt, hãy chú ý chăm sóc dạ dày và thăm khám định kỳ để phát hiện và điều trị các vấn đề về dạ dày một cách hiệu quả.

4. Cách điều trị bệnh dạ dày

Tất nhiên đối với mỗi bệnh lý khác nhau sẽ đòi hỏi một cách điều trị phù hợp riêng biệt. Tuy nhiên, các bệnh thường gặp về dạ dày đều có nguyên tắc chung trong điều trị là:

4.1. Điều trị các bệnh thường gặp về dạ dày bằng thuốc

Khi xuất hiện dấu hiệu bệnh, không nên tự ý sử dụng thuốc, đặc biệt là thuốc giảm đau, vì có thể làm triệu chứng dạ dày trở nên nặng nề hơn. Hãy đến cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị, bác sĩ sẽ chỉ định các loại thuốc phù hợp với từng bệnh. Các loại thuốc phổ biến trong điều trị các bệnh về dạ dày gồm:

• Thuốc diệt Hp: Dùng để tiêu diệt vi khuẩn Hp trong dạ dày, giúp giảm triệu chứng viêm và loét dạ dày.
• Thuốc kháng axit: Giúp trung hòa axit trong dịch vị dạ dày, giảm cảm giác chua, đau và khó tiêu.
• Thuốc giảm tiết axit: Hạn chế tiết axit trong dạ dày, giảm triệu chứng đau và đầy hơi.
• Thuốc tạo màng bọc: Tạo vỏ bọc bảo vệ ổ loét, ngăn không cho tình trạng loét lan rộng và giúp lành vết thương nhanh hơn.

Các loại thuốc dạ dày theo từng tình trạng bệnh mà bác sĩ sẽ chỉ định

Hãy tuân thủ đúng chỉ định và liều lượng của bác sĩ để đảm bảo hiệu quả điều trị và tránh các tác dụng phụ không mong muốn.

4.2. Tái thăm khám đúng lịch hẹn

Tùy theo cơ địa và tình trạng bệnh, sau khi uống thuốc, bệnh sẽ có những chuyển biến khác nhau. Do đó, cần tái khám để xác định chính xác tình trạng bệnh, điều trị triệt để và tránh tái phát. Bệnh nhân mắc các bệnh về dạ dày cần chú ý:

• Không tự ý bỏ thuốc khi thấy bệnh đã thuyên giảm.
• Không dùng đơn thuốc của người khác.
• Không chủ quan và nên tái khám để theo dõi sự tiến triển của bệnh sau khi điều trị.

Khi bệnh đã được kiểm soát, vẫn nên giữ thói quen khám sức khỏe, kiểm tra định kỳ để ngăn ngừa tái phát và duy trì sức khỏe tốt hơn.

Theo SKĐS