Viêm gan do rượu bia là bệnh lý xảy ra ở những người uống nhiều rượu trong nhiều năm. Khi được chẩn đoán viêm gan, người bệnh cần bỏ rượu, nếu tiếp tục uống thì gan sẽ bị tổn thương nghiêm trọng và dễ dẫn đến tử vong.

1. Viêm gan do rượu bia

Viêm gan do rượu là một tình trạng bệnh lý viêm của gan do uống nhiều rượu, dung nạp vào cơ thể lượng lớn rượu có nồng độ cồn cao trong một thời gian dài. Người nghiện rượu còn có câu hỏi rằng “Uống rượu nhiều có bị viêm gan B không?” và câu trả lời là viêm gan B có nguyên nhân đến từ việc uống rượu nhiều.

Nguyên nhân gây viêm gan do rượu là quá trình phân hủy rượu của cơ thể tạo ra các hóa chất cực độc. Những hóa chất này kích hoạt quá trình viêm phá hủy tế bào gan. Theo thời gian, sẹo thay thế mô gan khỏe mạnh, can thiệp vào chức năng gan. Sẹo không hồi phục này (xơ gan) là giai đoạn cuối của bệnh gan do rượu. Tuy nhiên, viêm gan do rượu có thể xảy ra ở những người uống ít hơn và có các yếu tố nguy cơ khác.

Viêm gan rượu rất nguy hiểm vì dễ phát triển thành xơ gan

Viêm gan do rượu ở giai đoạn nặng, bệnh có thể gây ra tăng áp lực ở tĩnh mạch cửa, ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa xuất huyết, loét dạ dày hay giãn tĩnh mạch thực quản xuất huyết, nếu không được cấp cứu kịp thời có thể biến chứng gây tử vong.

2. Dấu hiệu viêm gan do rượu bia

Viêm gan có nguyên nhân là từ việc uống rượu nhiều

Viêm gan do rượu là một bệnh nghiêm trọng, có thể dẫn đến tử vong. Các triệu chứng của viêm gan do rượu khác nhau tùy thuộc vào mức độ tổn thương của gan. Dấu hiệu phổ biến nhất của viêm gan do rượu là vàng da và vàng tròng trắng mắt. Ngoài ra còn có các dấu hiệu và triệu chứng khác như:

• Thay đổi khẩu vị ( ăn không ngon miệng)
• Sụt giảm cân nặng
• Buồn nôn và ói mửa
• Đau bụng
• Sốt cao
• Mệt mỏi và yếu đuối
• Dễ chảy máu hoặc bầm tím
• Suy dinh dưỡng thường gặp ở những người bị viêm gan do rượu. Uống một lượng lớn rượu sẽ ức chế sự thèm ăn và những người nghiện rượu nặng sẽ nhận được phần lớn lượng calo từ rượu.

Đối với các bệnh nhân viêm gan do rượu nặng thường xuất hiện các triệu chứng như:

• Sự tích tụ chất lỏng trong bụng của bạn (cổ trướng)
• Sự nhầm lẫn và thay đổi hành vi do sự tích tụ chất độc thường bị phá vỡ và loại bỏ bởi gan
• Suy thận và gan

Các triệu chứng của viêm gan do rượu tương tự như các triệu chứng gây ra bởi các tình trạng sức khỏe khác. Nếu phát hiện bất kỳ triệu chứng nào trong số này, người bệnh cần liên hệ với bác sĩ để được chẩn đoán chính xác và bắt đầu điều trị.

3. Chẩn đoán viêm gan do rượu bia

Nếu xuất hiện các triệu chứng viêm gan do rượu, bác sĩ cần biết về tiền sử sức khỏe, lượng tiêu thụ rượu một ngày và thói quen uống rượu của bệnh nhân. Bác sĩ có thể sẽ thực hiện kiểm tra thể chất để xem người bệnh có bị gan to hay lách không. Đồng thời, bác sĩ có thể chỉ định các xét nghiệm để có thể xác nhận chẩn đoán. Những xét nghiệm này có thể bao gồm:

• Xét nghiệm máu để xác định viêm gan do rượu bao gồm: nghiên cứu chức năng gan, công thức máu, đo thời gian chảy máu, xét nghiệm điện giải, xét nghiệm các chất khác trong cơ thể
• Siêu âm gan, CT hoặc MRI quét có thể cho thấy một cái nhìn chi tiết hơn về gan và bất kỳ tổn thương vật lý nào.

Xét nghiệm chức năng gan để đánh giá tình trạng men gan tăng cao

Đồng thời, bác sĩ có thể yêu cầu sinh thiết gan nếu cần thiết để xác nhận chẩn đoán viêm gan do rượu. Sinh thiết gan là một thủ tục xâm lấn với một số rủi ro cố hữu. Sinh thiết gan sẽ cho thấy mức độ tổn thương gan như thế nào. Trong nhiều trường hợp, người bệnh có thể không biểu hiện triệu chứng cho đến khi bệnh đã đến giai đoạn nghiêm trọng. Nếu các xét nghiệm khác không cung cấp câu trả lời rõ ràng, bác sĩ có thể tiến hành sinh thiết gan.

Các biến chứng thường gặp do viêm gan do rượu bia

Bệnh viêm gan do rượu bia có thể gây ra những tổn thương và nguy hại lâu dài, với những biến chứng nguy hiểm – đe dọa tính mạng nếu không quản lý kịp thời.

• Cổ trướng: Tình trạng này liên quan tới sự tụ dịch trong ổ bụng. Đây là dấu hiệu cảnh báo bệnh diễn tiến nặng
• Giãn tĩnh mạch thực quản dạ dày: một trong những biến chứng nguy hiểm ở giai đoạn xơ gan rượu, có thể đột ngột ói ra máu hay đi cầu ra máu đe dọa tính mạng, tử vong nhanh nếu không xử trí kịp thời
• Xơ gan: Viêm gan do rượu bia kéo dài có nguy cơ phát triển thành xơ gan; ảnh hưởng nghiêm trọng tới chức năng gan và làm tăng nguy cơ ung thư gan.
• Suy thận: Khi bị viêm gan do bia rượu, thận cũng là cơ quan nội tạng chịu ảnh hưởng. Suy thận là một trong các biến chứng nguy hiểm dẫn đến bệnh não gan và tử vong
• Bệnh não gan: Khi gan không thể vận hành hiệu quả khiến các độc tố tịch tụ trong cơ thể sẽ ảnh hưởng tới chức năng não; gây ra tình trạng lơ mơ, mất phương hướng, mất ngủ… ở người bệnh. Ở mức độ nặng có thể khiến người bị viêm gan do rượu rơi vào tình trạng hôn mê, mất ý thức.

4. Điều trị viêm gan do rượu

Điều trị viêm gan do rượu

Bỏ rượu, hỗ trợ dinh dưỡng, dùng thuốc và phẫu thuật ghép gan là các hướng điều trị viêm gan do rượu chủ yếu.

4.1. Bỏ rượu bia

Nếu đã được chẩn đoán bệnh viêm gan rượu, người bệnh cần cai bia rượu nói riêng và các thức uống có cồn khác nói chung ngay lập tức. Đây là cách điều trị bắt buộc cần có để giúp gan dần phục hồi và ngăn ngừa bệnh trở nặng. Theo Viện Y tế Quốc gia Hoa kỳ (NIH – National Institutes of Health), một nghiên cứu được tiến hành vào năm 2017 cho thấy những người đang chịu tổn thương gan vĩnh viễn do rượu nếu cai rượu thành công sẽ tăng thêm 30% tỷ lệ sống so với những người tiếp tục uống rượu. Ở giai đoạn bệnh sớm, việc ngưng rượu còn có hiệu quả rõ ràng. Nếu còn tiếp tục uống rượu ở những bệnh nhân viêm gan do rượu sẽ làm tăng nguy cơ xuất huyết tiêu hóa, báng bụng (cổ trướng), não gan, ung thư tế bào gan và tử vong.

4.2. Điều trị suy dinh dưỡng

Uống rượu quá mức không chỉ gây tổn thương gan và còn gây ra tình trạng suy dinh dưỡng do ức chế sự thèm ăn và giảm khả năng chuyển hóa chất dinh dưỡng.

Trong thời gian chữa bệnh, người bị bệnh viêm gan do rượu bia cần tăng cường vitamin cùng nhiều dưỡng chất. Lượng calo mỗi ngày của người bệnh nên nhiều hơn 21,5 kcal/kg/ngày. Hầu hết bệnh nhân uống rượu nhiều và mắc viêm gan do rượu thường thiếu kẽm. Kẽm có thể cải thiện lớp bảo vệ niêm mạc ruột ở người bệnh nên cần thiết bổ sung kẽm, nhất là ở những người mắc viêm gan do rượu ở mức độ trung bình, nặng. Trong trường hợp bệnh nặng, bệnh nhân có thể nhận chỉ định hỗ trợ dinh dưỡng qua đường tĩnh mạch hoặc sonde dạ dày

4.3. Dùng thuốc

Tuy theo mức độ tổn thương cũng như tình trạng tổn thương gan cấp hay mạn mà người bệnh được sử dụng thuốc khác nhau nhằm cai rượu, cải thiện triệu chứng, ngăn ngừa biến chứng. Bệnh nhân nhẹ thường được điều trị ngoại trú. Những trường hợp viêm gan do rượu cấp nặng hoặc xơ gan rượu với biến chứng cần nhập viện điều trị.

4.4. Ghép gan

Đối với những người viêm gan rượu nặng, gan bị tổn thương nghiêm trọng không thể cải thiện và phục hồi bằng phương thức bỏ rượu hay uống thuốc thì ghép gan là bước điều trị sau cùng. Có thể phẫu thuật thay thế một phần hoặc toàn phần. Đối với phẫu thuật viêm gan do rượu, điều kiện cần có bao gồm người bệnh bỏ rượu ít nhất 6 tháng trước khi thực hiện cấy ghép và cam kết không tiếp tục uống rượu bia sau khi phẫu thuật.

5. Phòng ngừa viêm gan do rượu bia như thế nào?

Để ngăn ngừa cũng như giảm bớt nguy cơ mắc phải bệnh lý viêm gan do rượu, mỗi người chúng ta cần chú ý thói quen uống rượu, đừng xem nhẹ bệnh viêm gan mạn tính như viêm gan B, C và cần cẩn trọng khi dùng thuốc chung với rượu.

5.1. Uống bia rượu mức vừa phải

Không nên lạm dụng bia rượu quá mức trong sinh hoạt hằng ngày. Để bảo vệ gan và phòng ngừa các bệnh lý liên quan tới rượu, việc uống bia rượu điều độ là điều cần thiết. Người không mắc bệnh gan trước đó không nên uống quá một đơn vị rượu tiêu chuẩn đối với nữ và không quá hai đơn vị rượu tiêu chuẩn đối với nam, không được uống nhanh, nhiều, liên tục vì nguy cơ tổn thương gan. Người đã có bệnh gan trước đó như viêm gan virus, gan nhiễm mỡ, không có mức an toàn để uống rượu và tốt nhất nên kiêng rượu.

5.2. Bảo vệ bạn khỏi bệnh viêm gan C

Uống rượu khi đang bị nhiễm virus viêm gan C làm tăng nguy cơ viêm gan và xơ gan. Hiện nay chưa có vaccine phòng bệnh viêm gan C, do đó để bảo vệ chính mình, bạn không nên dùng chung các vật dụng chăm sóc cá nhân; đối với những hoạt động cần dùng kim tiêm thì tuyệt đối phải sử dụng kim tiêm riêng biệt.

Bên cạnh đó cũng cần có các biện pháp quan hệ tình dục an toàn, quản lý cân nặng, xây dựng lối sống lành mạnh và hạn chế tiếp xúc các nhân gây hại cho sức khỏe như hóa chất, chất kích thích, thuốc lá, bia rượu…

5.3. Kiểm tra trước khi trộn thuốc và rượu

Uống thuốc chung với rượu hoặc các đồ uống có cồn khác có nguy cơ gây ra các phản ứng nguy hiểm như buồn nôn, nôn ói, đau đầu, buồn ngủ, ngất xỉu hoặc mất khả năng phối hợp. Đặc biệt đối với phụ nữ, mặc dù cùng uống một lượng rượu nhưng so với đàn ông, lượng cồn trong máu ở phụ nữ thường ở mức cao hơn. Do đó phụ nữ dễ chịu nhiều ảnh hưởng từ rượu hơn tới các cơ quan nội tạng, trong đó có gan.

Thực tế không thể chữa dứt điểm viêm gan do rượu mà chỉ có thể làm giảm hoặc loại bỏ các triệu chứng bệnh

Thực tế, không có cách chữa viêm gan do rượu. Các phương pháp điều trị với mục đích là làm giảm hoặc loại bỏ các triệu chứng và ngăn chặn sự tiến triển của bệnh làm tổn thương an. Sẹo gan là vĩnh viễn nhưng gan có thể được điều trị để hạn chế tổn thương. Các phương pháp điều trị giúp khôi phục chức năng ban đầu của gan càng nhiều càng tốt.

Điều trị viêm gan do rượu có thể bao gồm các loại thuốc làm giảm viêm trong gan và cải thiện chức năng gan. Các bác sĩ có thể kê toa các loại thuốc bao gồm corticosteroid và pentoxifylline để giúp giảm viêm gan. Đồng thời, bác sĩ kê toa bổ sung vitamin và chất dinh dưỡng nếu người bệnh suy dinh dưỡng. Những chất dinh dưỡng này có thể cần được cung cấp qua ống thông nếu người bệnh gặp khó khăn khi ăn.

Trong trường hợp, gan bị tổn thương nghiêm trọng, người bệnh sẽ được chỉ định ghép gan. Để đủ điều kiện ghép, bệnh nhân phải kiêng rượu trong ít nhất sáu tháng trước khi cấy ghép. Đối với bệnh nhân suy dinh dưỡng cần một chế độ ăn uống lành mạnh, bổ sung dinh dưỡng tạo sự cân bằng trong cơ thể.

Nguồn tham khảo: Mayoclinic.org, Healthline.com, Medicalnewstoday.com