Công ty TNHH Dược Mỹ Phẩm Nam Dương
Thiểu năng tuần hoàn não mạn tính là bệnh lý mạch máu não thường gặp trên lâm sàng, nhất là bệnh nhân trung niên và cao tuổi, gây nguy hiểm nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống, sức khỏe thể chất và tinh thần. Các thuốc tân dược hiện nay chủ yếu tập trung vào cơ chế sinh bệnh, trong khi đó, điều trị thiểu năng tuần hoàn não bằng đông y còn cần phải dưỡng bệnh khai tâm thì triệu chứng của người bệnh mới thuyên giảm.
Thiểu năng tuần hoàn não mãn tính là tình trạng rối loạn tuần hoàn động mạch não do giảm lưu lượng máu não, có thể gây hoa mắt, chóng mặt, nhức đầu, mất ngủ, hay quên và các biểu hiện khác của bệnh mạch máu não. Theo Tây y, tình trạng này được coi là liên quan đến sự phát triển của các bệnh như đột quỵ do thiếu máu cục bộ, bệnh Alzheimer, sa sút trí tuệ mạch máu, và các bệnh mạch máu não khác. Theo thống kê, khoảng 2/3 số người già trên 65 tuổi sẽ bị suy não mãn tính ở các mức độ khác nhau.
Thiếu máu não gây đau đầu, chóng mặt, ù tai, hoa mắt, rối loạn giấc ngủ
Thiểu năng tuần hoàn não mãn tính là tình trạng rối loạn tuần hoàn động mạch não do giảm lưu lượng máu não, có thể gây hoa mắt, chóng mặt, nhức đầu, mất ngủ, hay quên và các biểu hiện khác của bệnh mạch máu não. Theo Tây y, tình trạng này được coi là liên quan đến sự phát triển của các bệnh như đột quỵ do thiếu máu cục bộ, bệnh Alzheimer, sa sút trí tuệ mạch máu, và các bệnh mạch máu não khác. Theo thống kê, khoảng 2/3 số người già trên 65 tuổi sẽ bị suy não mãn tính ở các mức độ khác nhau.
Mặc dù cộng đồng có tỷ lệ mắc thiểu năng tuần hoàn não cao, Y Học Hiện Đại hiện vẫn thiếu phương pháp điều trị đặc hiệu. Phương án điều trị chủ yếu là chủ động kiểm soát các bệnh nền bằng thuốc hạ lipid máu, hạ huyết áp và hạ đường huyết, đồng thời cho uống thuốc giãn mạch não như nitrendipine và flunarizine. Trong khi đó, thiểu năng tuần hoàn não theo Y Học Cổ Truyền đang từng bước ghi nhận thành quả khả quan, có lợi thế lớn trong điều trị triệu chứng, đem lại sự hài lòng cho người bệnh.
Điều trị thiểu năng tuần hoàn não bằng đông y đề cập đến các phương thuốc được làm bằng một tỷ lệ nhất định của nhiều loại thuốc thảo dược, bao gồm các dạng bào chế uống như hạt, viên nang, viên nén và thuốc nhỏ giọt, cũng như những loại có thể được tiêm vào tĩnh mạch. Bên cạnh đó, các hình thức tác động vào chức năng của não như massage đầu giảm căng thẳng hay xoa bóp bấm huyệt tập trung vào các huyệt đạo dưỡng thần khai tâm cũng được tích cực áp dụng phối hợp.
Phương pháp chữa thiểu năng tuần hoàn não bằng đông y được nhiều người quan tâm
Thiểu năng tuần hoàn não là một loạt các hội chứng lâm sàng, hình ảnh và bệnh lý do nhiều nguyên nhân khác nhau ảnh hưởng đến các động mạch nhỏ, tiểu động mạch, mao mạch, tiểu tĩnh mạch và tiểu tĩnh mạch trong não. Trên thực tế, bệnh nhân thường được phát hiện trong bệnh cảnh đột quỵ do thiếu máu cục bộ hoặc bệnh cảnh mạn tính như rối loạn chức năng nhận thức khi tuổi tác tăng dần.
Theo lý thuyết của thiểu năng tuần hoàn não trong đông y, các mạch nhỏ não bị thương tổn chủ yếu là thuộc mạch Thế Chấp. Đây là kinh mạch rất nhỏ và nằm rải rác khắp cơ thể, đóng vai trò là các kênh quan trọng để nguyên khí và máu chạy trong cơ thể con người. Tình trạng ứ đọng mạch Thế Chấp gây ra các biểu hiện lâm sàng đa dạng, từ cô đặc máu, đọng đờm, hội chứng đau và rối loạn nhịp tim cho đến rối loạn chức năng nội tạng và tổn thương cấu trúc não.
Theo đó, chứng thiểu năng tuần hoàn não theo Y Học Cổ Truyền là bắt nguồn từ não nhưng có liên quan chặt chẽ đến tim, thận, gan và lá lách. Sự suy giảm các mối nối chặt chẽ giữa các tế bào và rối loạn chức năng nội mô mạch máu là do thiếu khí trong khi khí và máu bị tắc nghẽn khi di chuyển. Các thành phần huyết tương xâm nhập vào mô não qua khoảng gian bào bị tổn thương và làm tổn thương chất trắng của não. Do đó, nguyên tắc điều trị cơ bản của chữa thiểu năng tuần hoàn não bằng đông y là khai thông tắc nghẽn khí đạo. Lúc này, điều trị thiểu năng tuần hoàn não bằng đông y có một mặt là thúc đẩy sự chuyển sản và hoạt động bình thường của khí, máu và chất lỏng trong cơ thể; mặt khác, tập trung bảo vệ các tế bào nội mô mạch máu và ngăn ngừa rò rỉ dịch cơ thể và huyết khối trong não, làm tổn thương não.
Một phân tích tổng hợp gần đây cho thấy các loại thuốc thảo dược truyền thống để điều chỉnh thiểu năng tuần hoàn não theo Y Học Cổ Truyền hoạt động bằng cách tăng sinh lực của nguyên khí và kích hoạt máu trong khi cũng cải thiện việc cung cấp máu tại chỗ. Các nghiên cứu dược lý hiện đại đã chỉ ra rằng cơ chế tác động của thuốc đông y là làm giãn nở mạch máu não, thúc đẩy thành lập tuần hoàn bàng hệ, tăng lưu lượng máu não, bảo vệ tế bào nội mô mạch máu và cải thiện khả năng biến dạng của hồng cầu khi đi trong các mao mạch não.
Hơn thế nữa, điều trị thiểu năng tuần hoàn não bằng đông y với các bài thuốc cổ truyền còn có tác dụng ức chế kết tập tiểu cầu, cải thiện tình trạng thiếu oxy não, loại bỏ các gốc tự do và ức chế hình thành huyết khối. Đây là nền tảng dẫn đến phản ứng ức chế quá trình tự chế của tế bào thần kinh, đồng thời có tác dụng chống viêm và chống oxy hóa. Từ đó, người bệnh thiểu năng tuần hoàn não trong đông y sẽ cải thiện triệu chứng là nhờ được thúc đẩy tuần hoàn máu của mô não do thiếu máu cục bộ, tăng cường khả năng dự trữ mạch máu và hồi phục chức năng nhận thức.
Thiểu năng tuần hoàn não, có thể dẫn đến đột quỵ, không chỉ làm suy giảm chất lượng cuộc sống của người bệnh mà còn là một nguyên nhân chính gây tử vong và tàn tật. Bên cạnh các bài thuốc cổ truyền, tác động châm cứu bấm huyệt trong chữa thiểu năng tuần hoàn não bằng đông y cũng ghi nhận được nhiều kết quả khả quan.
Một số nghiên cứu cho thấy khi thực hiện châm cứu chữa thiểu năng tuần hoàn não tại các huyệt đạo trên kinh mạch thần kinh sẽ thực sự làm tăng đáng kể vận tốc dòng máu não ở bệnh nhân sau đột quỵ đang được phục hồi chức năng. Tuy nhiên, nếu châm cứu cho người đối chứng, tức không bị thiểu năng tuần hoàn não, thì sẽ không đạt được mục tiêu này. Chính vì thế, châm cứu theo đông y từ lâu đã được sử dụng như một lựa chọn đồng điều trị cho bệnh nhân thiểu năng tuần hoàn não. Bên cạnh dùng thuốc, tác động của châm cứu có thể cải thiện việc kiểm soát mạch máu não và kích hoạt não ở các vùng phù hợp đem lại kết quả sức khỏe tích cực thông qua việc duy trì huyết áp phù hợp và cải thiện nhận thức.
Các cơ chế liên kết giữa châm cứu với kết quả điều trị thiểu năng tuần hoàn não bằng đông y vẫn còn chưa được hiểu rõ theo Y Học Hiện Đại. Trong khi đó, với lý thuyết của Y Học Cổ Truyền, tác động này có được là nhờ vào kích thích trên kinh mạch tự chủ. Hơn thế nữa, những kích thích do châm cứu châm cứu chữa thiểu năng tuần hoàn não tạo ra còn cải thiện các tình trạng sa sút trí tuệ mạn tính như bệnh Alzheimer.
Người bệnh mắc thiểu năng tuần hoàn não cần được kê toa bốc thuốc rõ ràng
Thuyết Y Học Cổ Truyền, khác hẳn với Tây y, là dựa trên sự cân bằng của Âm Dương và thuyết Ngũ hành. Mặc dù đã được sử dụng trong hàng ngàn năm, điều trị thiểu năng tuần hoàn não bằng đông y vẫn còn một số hạn chế nhất định đối với nghiên cứu và ứng dụng lâm sàng cần cân nhắc khi áp dụng rộng rãi trong thực tế:
Chữa thiểu năng tuần hoàn não bằng đông y cần đến hàng nghìn hợp chất. Đây là sự kết hợp của nhiều thành phần dược lý có thể điều chỉnh chức năng tế bào, vì vậy cần hiểu chính xác cơ chế hoạt động của thuốc là rất thách thức.
Các hợp chất khác nhau trong công thức Y Học Cổ Truyền có thể cạnh tranh với nhau trong các con đường tín hiệu thần kinh nên có thể khó khăn trong kiểm soát hiệu quả đồng nhất.
Khi một hoạt tính dược lý mong muốn đã được xác định, rất khó để biết hợp chất nào chịu trách nhiệm cho hoạt động đó. Do đó, điều này có thể gây khó khăn khi cần xác định liều tối ưu, phòng tránh tương tác thuốc hay các con đường dược lý liên quan.
Chính vì vậy, người bệnh mắc thiểu năng tuần hoàn não trong đông y luôn cần được kê toa bốc thuốc rõ ràng, phòng tránh nguy cơ phản ứng với tân dược. Ngoài ra, tuyệt đối không tự ý chữa thiểu năng tuần hoàn não bằng đông y khi không có hiểu biết rõ ràng.
Trong y học cổ truyền, thiểu năng tuần hoàn não có thể điều trị kết hợp bằng các phương pháp như châm cứu, vật lý trị liệu và sử dụng những bài thuốc có tác dụng hoạt huyết, tăng cường lưu thông máu… tùy vào chứng trạng (biểu hiện) của bệnh nhân mà dùng.
Biểu hiện: Nhức đầu, hoa mắt, ngực đầy tức, nôn và buồn nôn, không muốn ăn, người ậm ạch, béo phì, mệt mỏi, rêu lưỡi trắng, nhợt. Mạch hoạt.
Bài thuốc: Bán hạ 16g, bạch truật16g, trần bì 12g, mạch nha16g, phục linh 16g, hoàng kỳ 12g, nhân sâm 6g, trạch tả 12g, thương truật 16g, thiên ma 12g, thần khúc 16g, hoàng bá 12g, can khương 6g.
Cách dùng: Bán hạ chế, bạch truật tẩm nước vo gạo sao, hoàng kỳ chích mật, thiên ma cám sao, hoàng bá rượu sao, can khương sao ròn. Các vị trên sắc với 1700 ml, lọc bỏ bã lấy 250 ml. Uống ấm, chia đều 5 phần, uống trong ngày.
Châm cứu: Châm bổ: Tỳ du, túc tam lý. Châm tả: Thủy phân, thái dương, phong long, bách hội, tứ thần thông.
Biểu hiện: Đau đầu, ù tai, cắn buốt 2 thái dương, đau lưng, ít ngủ, ra mồ hôi trộm, miệng đắng, chất lưỡi đỏ, rêu lưỡi ít. Mạch tế sác.
Bài thuốc: Thiên ma 16g, câu đằng 10g, thạch quyết minh 16g, sơn chi tử 12g, hoàng cầm 10g, ngưu tất 12g, đỗ trọng 12g, ích mẫu 10g, tang ký sinh 12g, phục thần 16g, hà thủ ô trắng 12g.
Cách dùng: Thiên ma cám sao, thạch quyết minh sống + 1800 ml nước, sắc còn 900 ml. Các vị còn lại cho vào sắc lọc bỏ bã lấy 250 ml, chia đều 5 phần, uống trong ngày.
Châm cứu: Châm bổ: Tỳ du, thận du, tam âm giao. Châm tả: Thái dương, đầu duy, bách hội.
Vị thuốc thiên ma trong bài thuốc điều trị
Biểu hiện: Hoa mắt, chóng mặt, sắc mắt nhợt, ăn kém, ngại nói, thở ngắn, tim hồi hộp, tiểu tiện sẻn, đại tiện lỏng, rêu lưỡi trắng, chất lưỡi bệu.
Bài thuốc: Nhân sâm 8g, hoàng kỳ 16g, bạch truật 16g, phục linh 12g, cam thảo 6g, trần bì 8g, quế tân 6g, thục địa 24g, đương quy 16g, bạch thược 12g, viễn chí 6g, ngũ vị tử 6g.
Cách dùng: Hoàng kỳ chích mật, bạch truật hoàng thổ sao, viễn chí bỏ lõi chế. Các vị trên sắc với 1800 ml, lọc bỏ bã lấy 250 ml. Uống ấm, chia đều 5 phần, uống trong ngày.
Châm cứu: Châm bổ: Tâm du, tỳ du, tam âm giao, túc tam lý. Châm bình bổ bình tả: Thái dương, phong trì, bách hội.
Biểu hiện: Đau đầu từng cơn, chân tay lạnh, mặt nóng bừng bừng. Ăn uống kém, sôi bụng. Nặng thì choáng váng có thể ngã ngất, chất lưỡi bệu. Mạch trầm tế, vô lực.
Lưu ý khi dùng một số thuốc trị thiểu năng tuần hoàn não
Bài thuốc: Hoài sơn 16g, trạch tả 12g, đan bì 12g, sơn thù 16g, bạch linh 12g, thục địa 32g, nhục quế 4g, hắc phụ tử 4g,
Cách dùng: Các vị trên sắc với 1700 ml, lọc bỏ bã lấy 250 ml. Uống ấm, chia đều 5 phần, uống trong ngày.
Châm cứu: Châm bổ, châm ôn các huyệt tỳ du, thận du, mệnh môn, tam âm giao. Cứu quan nguyên, khí hải.
Chưa có phương pháp điều trị nào có thể làm đảo ngược hoàn toàn quá trình thoái hóa nhưng việc cải thiện môi trường sống, xây dựng đời sống tinh thần lạc quan, sinh hoạt điều độ, dinh dưỡng hợp lý và vận động đúng cách là cách tốt nhất trong phòng và chữa bệnh.
Cẩn trọng trong tư thế sinh hoạt, như không nên quay cổ một cách đột ngột hoặc đứng lên ngồi xuống quá nhanh, nên ngồi hoặc nằm ngay xuống nếu cảm thấy chóng mặt... và điều cần thiết nhất khám sức khỏe định kỳ. Như vậy mới có thể hạn chế được các biến chứng nguy hiểm do thiểu năng tuần hoàn não hay chứng thiếu máu nuôi não gây ra.
Tóm lại, Y Học Cổ Truyền đã tích lũy được nguồn tài nguyên và kinh nghiệm phong phú qua các phương pháp phòng ngừa và điều trị thiểu năng tuần hoàn não mãn tính bằng thuốc và bằng tác động châm cứu, xoa bóp bấm huyệt. Khi các tắc nghẽn trong kinh mạch hướng thần được khai thông với các phương thuốc phù hợp, điều trị thiểu năng tuần hoàn não bằng đông y có nhiều nhiều bằng chứng khả quan, giúp người bệnh cải thiện triệu chứng một cách bền vững và phục hồi chất lượng cuộc sống.
Bài viết tham khảo nguồn: SKĐS, webmd.com, mayoclinic.org
Hỗ Trợ Kinh Doanh
Hỗ Trợ Trực Tuyến
BÀI VIẾT NỔI BẬT
Mục Lục
